0
0
Trên thế giới hiện nay, suy đường hô hấp ở người cao tuổi được rất nhiều người tâm đến. Không đều trị kịp thời thì sẽ dẫn đến thiếu oxi lên não. Ảnh hưởng đến đường hô hấp, hệ tuần hoàn, có thể dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng. Ở Việt Nam bệnh về hô hấp chiếm đa số ở người cao tuổi. Nó được báo động có độ nguy hiểm cực cao. Vì bệnh tiến triển rất nhanh, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Do đó theo những chuyên gia trên thế giới khuyến cáo ở người cao tuổi nên nhận biết được bệnh. Phòng bệnh một cách hợp lý để có một sức khoẻ thật tốt khi. Sau đây là một số cách phòng bệnh hiệu quả tốt để cho người lớn tuổi tham khảo.
Suy hô hấp là gì?
Suy hô hấp là tình trạng giảm cấp tính chức năng thông khí của bộ máy hô hấp hoặc/và chức năng trao đổi khí của phổi. Suy hô hấp cấp là gì? Suy hô hấp cấp được định nghĩa là sự rối loạn nặng nề của quá trình trao đổi oxy trong máu; áp lực riêng phần khí oxy trong động mạch giảm (PaO2) < 60 mmHg, áp lực riêng phần khí CO2 trong động mạch (PaCO2) có thể bình thường, giảm hoặc tăng.
Có 2 loại suy hô hấp cấp:
- Suy hô hấp cấp với thiếu oxy máu không kèm ứ khí CO2
- Suy hô hấp cấp với thiếu oxy máu kèm giảm khí CO2
Nguyên nhân gây suy hô hấp tại phổi
- Sự mất bù cấp của suy hô hấp mạn: Một số yếu tố thuận lợi gây suy hô hấp cấp như nhiễm trùng phế quản-phổi, tắc nghẽn động mạch phổi, tràn khí màng phổi .
- Bệnh phổi nhiễm trùng: Xảy ra trên phổi của người khỏe mạnh thì chỉ gây suy hô hấp cấp khi nhiễm trùng phổi lan rộng ra nhiều thùy hoặc phế quản phế viêm do vi khuẩn, lao kê, nhiễm virus ác tính.
- Phù phổi cấp:
Phù phổi cấp do tim: tăng huyết áp liên tục hay cơn tăng huyết áp, suy mạch vành, nhồi máu cơ tim, hẹp hở van động mạch chủ, hở van hai lá, bệnh cơ tim, hẹp van hai lá, tắc nghẽn động mạch phổi
Phù phổi cấp trên tim lành: truyền dịch quá nhiều gây tăng áp lực mao mạch. Nguyên nhân thần kinh: chấn thương sọ não, u hay phẫu thuật tổn thương thân não, viêm não
Phù phổi tổn thương: trước hết phải kể đến cúm ác tính do nhiều yếu tố: virus, yếu tố cơ địa, vì những thể nặng gặp chủ yếu ở người đã bị bệnh tim trái, hẹp hai lá, nhất là ở người già, phụ nữ có thai; ở trẻ em bị nhiễm virus nặng dưới dạng viêm tiểu phế quản-phế nang. Ít gặp hơn là do chất độc (heroin, oxyd carbon, nọc rắn độc), sốc nhiễm trùng, tắc mạch do mỡ, đuối nước, hội chứng Mendelson (hít phải dịch vị do ợ).
- Hen phế quản nặng: Đây là bệnh thường gặp, thường là do điều trị không đúng cách hoặc không kịp thời. Có thể do cơ địa bệnh nhân dễ bị hen phế quản nặng
- Tắc nghẽn phế quản cấp: Bệnh này ít gặp, ở trẻ em có thể do dị vật, ở người lớn có thể do u, xẹp phổi cấp có thể do đặt nội khí quản .
Lý do suy hô hấp xảy đến với người cao tuổi
Có nhiều nguyên nhân khiến người cao tuổi mắc bệnh suy hô hấp:
- Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng tổn thương nhu mô phổi dẫn tới bệnh lý phổi tắc nghẽn mạn tính, làm giảm khả năng bảo vệ, đồng thời gia tăng nguy cơ nhiễm trùng cũng như nguy cơ mắc ung thư phổi.
- Các ổ nhiễm trùng răng miệng kề cận đưa tới viêm nhiễm đường hô hấp trên cũng như hô hấp dưới.
- Sự thay đổi thời tiết cũng là yếu tố thúc đẩy các bệnh cấp tính ở đường hô hấp. Ngoài ra, người cao tuổi hay mắc các bệnh mạn tính như: tăng huyết áp, tim mạch, đái tháo đường, suy gan, suy thận… Làm thay đổi khả năng bảo vệ, khiến cơ thể yếu dần và suy yếu, dễ mắc bệnh.
Triệu chứng thường gặp
Biểu hiện lâm sàng suy hô hấp ở người cao tuổi thường gặp như khó thở khi gắng sức. Sau khó thở thường xuyên, khó thở nhanh, thở không đều, khò khè. Hơi thở sẽ chậm dần, thở nông do các cơ hô hấp bị suy yếu. Bên cạnh đó, mặt, môi, vành tai, các đầu chi tím tái. Mất khả năng ho khạc. Nghe phổi rì rào phế nang giảm, có ran ẩm, ran nổ. Nghe mỏm tim đập ở mũi xương ức.
Ở người già, nhiệt độ không tăng cao như ở người trẻ nên rất dễ bị nhầm bệnh nhẹ. Nhưng khi đã viêm phổi thì tình trạng tổn thương phổi, suy hô hấp diễn tiến nhanh, nặng nề hơn. Khi thấy các dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mắc suy hô hấp, người cao tuổi cần đến khám bác sĩ chuyên khoa Hô hấp để được chẩn đoán chính xác bệnh. Tùy vào mức độ nặng – nhẹ của bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Việc điều trị sớm với phương pháp thích hợp sẽ làm tăng khả năng hồi phục. Đồng thời, giảm tỉ lệ tử vong cho người bệnh.
Phương pháp phòng ngừa bệnh
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Do đó người già khi sức đề kháng yếu dần cần tự bảo vệ mình bằng các biện pháp như:
- Thường xuyên rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng; nhất là khi xì mũi, sau khi đi vệ sinh đại – tiểu tiện, trước khi chuẩn bị ăn uống hay chuẩn bị thức ăn.
- Không nên hút thuốc lá vì có thể gây phá hủy phổi, giảm các chức năng hô hấp. Người cao tuổi cũng cần tránh tiếp xúc với khói thuốc.
- Khi làm vệ sinh nhà cửa hoặc những vùng bụi bẩn nên đeo khẩu trang.
- Hạn chế sử dụng máy lạnh hay máy quạt. Nếu sử dụng máy lạnh thì nên để nhiệt độ từ 24-25 độ C. Đặc biệt không nằm ngay luồng gió máy lạnh thổi ra.
- Thường xuyên tập thể dục nâng cao thể lực nhưng không nên tập quá sức; giữ ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi; kiểm soát điều trị tốt các bệnh mãn tính.
- Thường xuyên uống nhiều nước giúp tuần hoàn cơ thể tốt và đào thải các chất cặn bã ra ngoài.
Người cao tuổi rất dễ mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp, trong đó có suy hô hấp. Chính vì thế người cao tuổi nên tạo cho mình những thói quen sống khoa học để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh.
